Halı Yıkama İşlemleri

Günümüzde evde kullanılan halıların zamanla kirlenmesinden doğan temizlik ihtiyacına yönelik yapılan işlemler bütününe genel kullanımda halı yıkama veya halı temizleme denmektedir. Herkesin kendi halısını kendi imkanlarıyla temizlemesinin güç olduğu şehirleşmenin yaygın olduğu bölgelerde bu işi kurulmuş özel şirketler sipariş üzerine yapmaktadırlar. Bu firmalar evlere servis yapmak suretiyle halılarınızı evinizden alıp yıkama tesisi veya yıkama fabrikalarına götürüp gerekli işlemi(temizlik) yaptıktan sonra yine evinize teslim etmektedirler.

Tesislerdeki temizlik yöntemi genelde sulu yıkama ve havuzlama olmaktadır. Birçok modern tesiste yıkama işlemi halının bir düzine ünite üzerinden geçmesi şeklinde olmaktadır. Tam donanımlı tesislerde sipariş ve temizlik işlemleri genelde şu aşamalarla yapılmaktadır.

 2. Fişleme(Numaralandırma – Barkodlama)

Pek çok kişiden halı toplanacağından halıların temizleme ve ayrım aşamalarında karışmaması için kişiye özel verilen bir abone numarası veya barkod, her bir halıya iliştirilir.(yapıştırma, zımbalama, kılçıklama gibi yöntemlerle)

 3. Ölçme(Ayrım – İlk Kontrol – Ücretlendirme)

Halıların temizleme işlemine geçmeden önceki türlere göre ayrılması(halı türlerine göre uygulanan temizlik işlemleri farklıdır bu yüzden türe göre ayrım yapılması gerekir), halının kontrolü(Halılar temizlemeye alınmadan önce kirlilik ve leke durumu, yırtık veya patlak olup olmamasının kontrolü. Eğer halılarda çıkarılamayacak lekeler varsa veya halılarda yırtık gibi hasarlar varsa müşteriye bildirilir temizleme işlemi için onay alınır), metrekare olarak ölçülmesi ve ücretlendirilmesi işlemidir. Halı temizleme işinde ücretlendirme metrekare baz alınarak yapılmaktadır. Firmalar ücret belirtirken metrekare ücretini belirtirler. Örnek olarak metrekaresi 3,00 Lira ise standart 6 metrekare halı için verilen ücret 18,00 Lira olacaktır. Bu ücretler bazı firmalarda her türden halı için aynı olurken pek çok firma halı türlerine göre farklı tarife uygulamaktadır. Bunun sebebi farklı halı türlerine uygulanan işlemlerden kaynaklanmaktadır. Genelde Makina (Saray,Atlas vb), El dokuma ve Yün(Isparta, Milas, Ladik vb.), Değerli halılar (Çin, Nepal, İpek, Shaggy, Kilim, İran) gibi 3 gruba ayrılmaktadır. Değerli halıların temizleme ücretleri diğer gruplara göre daha pahalıdır bunun sebebi bu halıların değerinden kaynaklanan riskle(temizleme işlemi sırasında oluşabilecek bir hasar) birlikte temizleme aşamasında daha fazla ustalık isteyen işlemlerden geçmesi, kullanılan kimyasal ürünlerin pahalılığı ve daha ağır olmasıdır.(Temizleme işlemi sırasında halılar suyla temas edeceğinden dolayı oldukça ağır hale gelmektedirler bu yüzden daha fazla işçilik gerekmektedir buda ücretlendirmeyi etkileyen unsurlardandır). Ayrıca birçok firma battaniye, yorgan temizlemekte ve halıların kenarlarına overlok(halıların kenarlarının atmasını veya sökülmesini önlemek için iple örme işlemidir.) yapmaktadırlar. Battaniye ve yorgan adet baz alınarak ücretlendirilir, overlok ise metre baz alınarak ücretlendirilir.

 4. Halı yıkama (Havuzlama – Yıkama – Durulama – Gelberi)

Temizleme işlemi birkaç aşamadan oluşmaktadır bu halıların türlerine göre değişkenlik gösterebilir. İlk aşama Toz alma işlemidir. Toz alma işlemi toz dolabı veya toz alma makinesi denen bir makine ile yapılmaktadır. Hassas halılar bu aşamadan geçmeyebilir. Sonra halılar havuzlama aşamasına alınır. Havuzlama; halıların, içi suyla dolu bir havuza konarak bir süre bekletilmesidir. Bu şekilde halıların kirlerinin yumuşaması verilen kimyasal maddelerin(deterjan, halı şampuanı, çamaşır suyu gibi) halıya iyice işlemesi dolayısıyla temizleme işleminin kolaylaştırması ve tasarruf amaçlanmaktadır.(Not: Bu işlemin bazı hassas halılara uygulanması halı boyalarının akmasına neden olabilmektedir.) Daha sonra halıların asıl yıkama işlemine geçilmektedir. Asıl yıkama işleminde yarı otomatik ve tam otomatik makineler kullanılır. Yarı otomatik makinelerin kullanıldığı sistemlerde halılar düz temiz bir zemin üzerine serilir ıslatılır şampuanlanır ve yarı otomatik fırçalama makinesi ile bir kişi tarafından fırçalanır ardından kirli suyu sıyrılır(sıyırma işine gel beri çekme adı verilmektedir) ve tekrar şampuanlanıp fırçalanır sıyrılır. Bu işlem halının kirlilik derecesine göre artabilir. Tam otomatik halı yıkama makinelerinin kullanıldığı sistemlerde halı makineye verilir. Bu makineler genelde yürüyen konveyör bant sistemine dayalı makinelerdir. Halı bant üzerinde ilerler farklı ünitelerden geçer. Islatma, şampuanlama, fırçalama(üst ve alt yüzeyinden), durulama, sıyırma, vakumlama, rulo sarım gibi.

 5. Halı sıkma ve kurutma (Sıkma – Asma – Kurutma odasına koyma – Havalandırma)

Durulama aşamasından sonra her iki sistemde de sıkmanın tam anlamıyla olması ve kurutmanın kısa sürmesi için santrifüj (genelde kazan tipi sıkma veya rulo tipi sıkma diye adlandırılırlar) makineleri kullanılmaktadır. Bu makineler genelde merkez kaç sistemiyle halıyı yüksek devirde döndürmek suretiyle suyunu çıkarama işlevine sahip makinelerdir. Sıkma işleminde halılar üzerinde neredeyse hiç su kalmamaktadır. Sadece elle dokunulduğunda hissedilebilecek oranda nem kalmaktadır. Nemli halıların kurutulması için mevsimsel olarak farklı işlemler yapılır. Yaz aylarında yağışın olmadığı zamanlarda halılar birbirine paralel askılara(halıda leke bırakmayacak malzemeden yapılmalıdır) asılarak açık havada bekletilir ve üzerindeki nemin uygun seviyeye gelmesi sağlanır. Ayrıca kokunun oluşmaması için havalandırılmış olur. Kış aylarında ise kurutma halıların birbirine paralel paslanmaz askılara asılarak kurutma odalarına koyulmalıdır. Kurutma odaları sıcak kapalı bir ortama sıcak hava vermek ve havanın içeride devir daiminin sağlanması yöntemiyle halılardaki nemin alınması ve buharlaşmayla atılmasının sağlandığı ünitedir. Tamamen kuruyan halılar bir süre havalandırılır ve son kontrol aşamasına geçer.

 6. Son Kontrol (Hav süpürme – Parfümleme – Paketleme)

Kuruyan halıların üzerinde oluşan toz ve tüy parçalarının alınması işlemine hav süpürme (hav alma) denir. Bu işlem el ile yapıldığı gibi otomatik hav alma makinelerinde de yapılabilir. Bu işlem yapılırken yıkamada gözden kaçan lekeler ışık altında yakından kontrol edilir. Herhangi bir lekeye rastlanırsa kontrol masası üzerinde özel leke sökücü yardımı ile lekeye müdahale edilir. Halıdaki kötü koku oluşumunu engellemek için parfümleme yapılır ve halı dürülerek paketlenir.

 7. Teslimat

Tüm işlemler tamamlanınca (İş yoğunluğuna göre 1 ila 7 gün sürer) halılar sahiplerine teslim edilmek üzere van tipi araçlara yerleştirilir. Sahiplerine teslim edilir, ücret alınır.